පාර්ලිමේන්තුවද නිසි කාර්ය පටිපාටිය අනුගමනය කරනා බවට වග බලා ගැනීම පරික්ෂා කල යුතුව ඇත

"ශේෂ්ඨාධිකරණය විසින් ලබා දෙන අතුරු තහනම් නියෝග මගින් පාර්ලිමේන්තු ස්ථාවර නියෝග 78 A යටතේ ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග නොබැදේ" යන අර්ථය ඇතිව වර්ෂ 2001 දී එවකට කතානායකවරයා විසින් ලබා දුන් නියමය පාර්ලිමේන්තුවේ ස්වාධිනත්වයට හොදය.

එවැන්නක් අවස්තානුකුලව අවශ්‍යද විය හැකිය.

එසේ වුවද එය අවභාවිතා කොට හෝ ඊට මුවාවී පාර්ලිමේන්තුව විසින් ගන්නාවූ ක්‍රියාමාර්ග වලදී නිසි කාර්ය පටිපාටිය අනුගමනය නොකොට ( without following the due procedure ) මග හරින්නට හෝ ජනතාව නොමග යවන්නට හෝ පාර්ලිමේන්තුවට ඉඩ දිය යුතු නැත!

එසේ කරන්නට පාර්ලිමේන්තුවට බලය නොතිබිය යුතුය.

පාර්ලිමේන්තුවේ ස්වාධිනතාවය හෝ ඔවුන්ගේ වරප්‍රසාද පමණක් තිබී හරියන්නේ නැත. ජනතාවට තිබිය යුතු ඔවුන්ගේ වගකීම එලෙසම ඉටු කරන්නේදැයි අවැසි විට නීතියට අනුව පරික්ෂා කරන්නට මැතිවරණයකින් මෙහා ද අවස්ථාව තිබිය යුතු වෙයි.

මන්ද යත්

එක් අතකින් ජනතාව විසින් ලබා දුන් බලය ( විධායක, ව්‍යවස්ථාදායක හෝ අධිකරණ ) භාවිතා කල යුත්තේ යථා පරිද්දෙන් භාවිතා කරන බවට පොරොන්දුව සහිතව භාරයක් ( the power must be held as a public trust ) ලෙසින් වගකීමට බැදෙමිනි. එය ඉක්මවන්නට පාර්ලිමේන්තුවටද නොහැකිය.

එම වගකීමෙන් පාර්ලිමේන්තුව බැහැර වන්නේ නම් එවන් පාර්ලිමේන්තුවක් පිලිබදව තීරණයක් ගන්නට ක්‍රියාත්මක වන්නට ජනතාවට අවස්ථාව ලැබිය යුතුය.

අනෙක් අතින් ,,,

~ නියමිත උපචාර අනුගමනය නොකිරීමෙන් කාර්ය කාර්යය පටිපාටිය නො වලංගු වෙයි ~
යන්නාවූ නෛතික මුලධර්මයෙන් පාර්ලිමේන්තුවද බැදෙන නිසාවෙනි.

ඒ අනුව 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ 35 වැනි විවස්තාව අනුව විධායකයේ ප්‍රධානියා වන ජනාධිපතිවරයාගේ ක්‍රියා මුලික අයිතිවාසිකම් නඩුකර යටතේ එනම් රීතිය වන නඩු පැවරිය නොහැකිය යන්නට ව්‍යාතිරෙකි අවස්ථාව යටතේ අධිකරණ විමර්ශනයට ( judicial Review ) බදුන් කලා මෙන්ම පාර්ලිමේන්තුවේ කාර්ය පටිපාටින් ( විශේෂයෙන් නීති සම්මත කිරීම / විශ්වාසභංග වැනි ) පාර්ලිමේන්තු කාර්යන් අනවශ්‍ය ලෙසින් අතරමග අනහිටින තැනට නොයන පරිද්දෙන් අවම එක් ව්‍යාතිරේකි අවස්තාවක් යටතේ හෝ අධිකරණ විමර්ශනය ලක් කල යුතු තැනට යා යුතු කාලය එළඹ ඇති ආකාරයකි.