19
වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පනත් කෙටුම්පත් අවස්ථාවේ තිබියදී ඒ
පිළිබඳ සිය තීරණය සඳහන් කරමින් ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය එදා 2015 දී දුන්
තීන්දුවත්, එම නීතිය අර්ථ නිරූපණය කරමින් ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පසුගිය
පසුගියදා ලබා දුන් නඩු තීන්දුවත්, දහනම වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ
අදාළ කොටස්ද විශේෂයෙන් කියවා අවසන් ය!!!
ඒ අනුව මාගේ නිගමනයන් පහත පරිදි සඳහන් කළ හැකිය!
- 19 වන ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට පසුව ජනාධිපතිවරයා විසින් විධායක බලය භාවිතා කොට නිල තත්වයෙන් සිදු කරනා ක්‍රියා හෝ නොකර හැරීම් ( Act / Omission ) මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් හරහා අභියෝග කිරීමේ හැකියාව ඕනෑම පුරවැසියෙකුට උදාවී ඇත. එහි දී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු ද ඊට ඇතුළත් වේ.
- ජනාධිපතිවරයාට සිය අභිමතයට අගමැතිවරයාව ඉවත් කිරීමේ පෙර තිබූ හැකියාව ඉවත් වී ඇත.
(100% ක් තහවුරු කරගැනීම සඳහා ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයක් අවශ්‍යව ඇත)
- 19 වන සංශෝධනයට පසුව අගමැතිවරයා ධූරය දැරීම අවසන් වන්නේ ,,,
1. මියයෑම,
2. ජනාධිපතිවරයා වෙත ලියනා ලිපියකින් ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීම,
3. අමාත්‍ය මණ්ඩලය ධූර දැරීම නතර වීම,
4. පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් පවත්වා අවසන් වීම,
5. අගමැතිවරයාට එරෙහිව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් සම්මත කිරීම.
6. තව දුරටත් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු නොවීම.
7. ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය පාර්ලිමේන්තුව විසින් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම.
8.විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තුවෙන් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම.
- අගමැතිවරයාගේ උපදෙස් මත අමාත්‍ය මණ්ඩල සාමාජිකයෙක් හෝ වෙනත් අමාත්‍යවරයෙක් හෝ නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයෙක් ලිපියකින් ඉවත් ඉවත් කිරීමේ හැකියාව ජනාධිපතිවරයාට ඇත.
- පාර්ලිමේන්තුව මුල් වරට රැස්වීමේ දින සිට වසර හතර හමාරක් යන තුරු පාර්ලිමේන්තුවේ නොපැමිණි මන්ත්‍රීවරුන් ද ඇතුළුව තුනෙන් දෙකකින් සම්මත වූ යෝජනාවකින් තොර ව ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය නොහැක. එවැනි යෝජනාවක් ජනාධිපතිවරයාගේ අවශ්‍යතාවයට සම්මත කරගැනීමේ හැකියාවද ඉතා අල්ප නිසාවෙන් සහ පාර්ලිමේන්තුවම එවැනි යෝජනාවක් සම්මත කරගැනිමක් කරනු ඇතැයි සිතීම අසීරු නිසා ප්‍රායෝගිකව බොහෝ දුරට මුල් වරට රැස්වීමෙන් වසර 4 1/2 ක් යන තුරු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවීමක් බලාපොරොත්තු වීම අසීරුය!!!
පාර්ලිමේන්තුව එනම් ව්‍යවස්ථාදායකය කෙරෙහි කෙරෙහි විධායකය විසින් සංවරනය තුලනය පවත්වා ගැනීම සිදු කිරීම බෙහෙවින් අසීරු තත්ත්වයට පත්කර ඇති ආකාරයක් දකින්නට ලැබේ.
එසේ වන්නේ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිවරයාට තිබූ අභිමතය ක්රියාත්මක කිරීමට හැකි කාල සීමාව වසරේ සිට වසර 4 1/2 දක්වා ඉහළ නැංවීමත්, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම සඳහා වූ යෝජනාවක් පාර්ලිමේන්තුව තුළින් ම ගෙනා ආ යුත්තේ සාමාන්‍ය බහුතරයේ සිට 2/3 ක බහුතරයකින් ලෙස දැක්වීම මගිනි.
මෙමගින් පාර්ලිමේන්තුවේ ස්ථාවර පැවැත්ම තහවුරු වන මුත් පාර්ලිමේන්තුවේ ක්‍රියාකාරිත්වය මහජනයා විසින් ප්‍රශ්න කළ යුතු මට්ටමට පත්වූ අවස්ථාවකදී / ජන මතය තවදුරටත් පාර්ලිමේන්තුවෙන් නියෝජනය වීම සිදු නොවෙන තැනට පත්ව එයට විසඳුමක් පාර්ලිමේන්තුවටම ලබා ගැනීමට නොහැකි වූ විට දී එයට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සඳහා යුක්තිසහගත හැකියාවක් ජනාධිපතිවරයාට තිබිය යුතු නොවේද ???
පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම සම්බන්ධ නඩුවේ ගරු නීතිපතිතුමා සහ වගඋත්තරකරුවන් සහ අතිරේක පෙත්සම්කරුවන් ගරු අධිකරණයේ 33(2)(ඇ) 62(2) අනුසාරයෙන් මතු කළේ මේ කාරණය යි. 2002 දී මෙවැනිම කාරණයකදී ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීන්දු කර තිබුණේ මෙලෙස ජනාධිපතිවරයා සතු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා ලීමේ බලය සංවරණය තුලනය පවත්වා ගැනීම පැත්තෙන් ඉතා වැදගත් සාධකයක් නිසා එම හැකියාව සැලකිය යුතු ලෙසින් අඩු කරන්නේ නම් එය විධායක බලය සෝදාපාලුවට ලක්වීමක් ( erosion of the executive power ) බවත් එහි යම් සීමාවක් ඉක්මවා යන්නේ නම් එහිදී ජනතා අනුමැතිය හිමිවිය යුතු බවය.
කෙසේ නමුත් මේ කාරණය 2015 දී 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට අදාළ නඩුවේදී සාකච්ඡා වුවාද යන්න පැහැදිලි නැතත් නඩු තීන්දුවේ ඒ සම්බන්ධ සදහනක් නැත! 16. ක් ලෙස සදහන් සංශෝධන අතරේ පාර්ලිමේන්තුව සම්බන්ධව ඇත්තේ 11. එහි ධුර කාලය අඩු කිරීම සම්බන්ධව සහ 12. වාර අවසාන කිරීම ( prorogation ) සම්බන්ධවය.
2002 දී නඩුවේ සාකච්ඡා කර ඇති කාරණයේදී ජනාධිපතිවරයා විසින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ කාලය වසර 3 කට එහා දික් කරන්නේ නම් ජනමතවිචාරණයක අවශ්‍යතාවය ගෙන හැර දක්වා තිබීමේදී එය යෝජනා කොට තිබී ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයා පත්වූ දේශපාලන පක්ෂයෙන් නොවන පක්ෂයකින් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය පත්ව තිබියදිය. නමුත් මෙම 19 වන සංශෝධනයෙදී එවන් කාරණයක් දක්වා නැති නිසා 2015 දී ව්‍යවස්තානුකුල බව තීරණය කල 19 වන සංශෝධන කෙටුම්පතට අදාලව එය විශේෂ වැදගත් තැනක් නොගත්තා විය හැකිය.
සත් පුද්ගල විනිශ්චය සභාවක් දුන් තින්දුවක බැදීම තවත් සත් පුද්ගල විනිශ්චය සභාවකට ඇත. එහෙත් එසේ වන්නේ පෙර පැවති තත්වයේ / සිද්ධිමය කරුණුම ඇතුලත් නඩුවක් වර්තමානයේද පැමිණ ඇත්නම් පමණි. එසේ නොවන්නේ නම් ඒ නඩුව මෙම නඩුවේ කරුණු වලින් වෙනස් කොට දක්වමින් ( distinguishing ) ඒ තීන්දුවේන බැදීමේන බැහැර විය හැකිය. සිද්ධිමය කරුණු සමාන නැත්නම් පෙර නඩු තීන්දුව කොතරම් හොද එකක් වුවත් එයින් වර්තමානයේ බදෙන්නටද නොහැකිය. මන්ද එය නීතියට පටහැනි වන නිසාවෙනි.
එසේම එකී කාරණය වගඋත්තරකරුවන් / අතිරේක පෙත්සම්කරුවන් වෙනුවෙන් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම පිළබද නඩුවේදී ද මතු කලත් එයට පෙත්සම්කරුවන් වෙනුවෙන් විරෝධය පල කරමින් කියා සිටියේ එය මෙම නඩුවට අදාළ නොවෙන බවය. ගරු විනිසුරුතුම්න්ලා ඒ කාරණය ගැන නඩු තීන්දුවේ මෙසේ දක්වා තිබේ. (අංක 02)
මුලින් ඇත්තේ එයට පෙර ඡේදයයි.
// The added Respondents have also submitted that following the introduction of the second paragraph of Article 70 (1) by the 19th Amendment and the deletion of the powers vested in the President under Article 70 (1) of the 1978 Constitution to dissolve Parliament on the rejection of a statement of Government Policy following the completion of the first Session of Parliament or following the rejection of two consecutive Appropriation Bills [Article 70 (1) (b) and Article 70 (1) (d) of the 1978 Constitution], the framers of the 19th Amendment realized that it was inadvisable to render the President unable to dissolve Parliament for four and half years even in such situations where it was evident that Parliament was dysfunctional. They contend that Article 33 (2) (c) was intentionally inserted by the 19th Amendment as a new provision to preserve with the President a power to dissolve Parliament at any time and at his sole discretion irrespective of the confines of Article 70 (1).
අංක 02 ;- We see nothing on the face of Article 33 (2) (c) or in the Determination of this Court IN RE THE 19TH AMENDMENT [2015] [SC SD 04/2015] which supports that view. That submission is hypothetical and cannot be accepted.
In any event, following the 19th Amendment, Article 70 (1) and Article 33 (2) (c) must be read and understood as they now appear in the Constitution. The Court cannot dispute or review these provisions. The Court is expressly prohibited from doing so by Article 80(3) which states that “Where a Bill becomes law upon the certificate of the President or the Speaker, as the case may be being endorsed thereon, no court or tribunal shall inquire into, pronounce upon or in any manner call in question, the validity of such Act on any ground whatsoever.” That restriction was clearly declared by this Court in GAMAGE vs. PERERA (supra) which was cited earlier // - උපුටා ගැනීම තීන්දුවේ 73 පිටුවෙන්
// ... It has been said by some of the added Respondents that refusing the Petitioners‘ applications will enable a General Election to be held in pursuance of the Proclamation marked ―P1‖ and, therefore, justified because it will give effect to the franchise of the people. That submission is not correct. Giving effect to the franchise of the people is not achieved by the Court permitting a General Election held consequent to a dissolution of Parliament which has been effected contrary to the provision of the Constitution. Such a General Election will be unlawfully held and its result will be open to question. A General Election will be valid only if it is lawfully held. Thus, a General Election held consequent to a dissolution of Parliament which has been done contrary to the provisions of the Constitution will not be a true exercise of the franchise of the people.
Some of the added Respondents have submitted that the prevailing circumstances require that a General Election be held and that the Court should permit a General Election to be held. The Court cannot be motivated by those considerations which are inevitably tinged with political considerations and other issues outside the scope of the task before us, which is determining the constitutional validity of the Proclamation marked ―P1‖. In any event, it appears to me that, there is ample provision in the second paragraph of Article 70 (1) for Parliament, which is under a duty to act in accordance with the will of people, to take steps to have a lawful General Election where it considers it necessary to do so ... // - උපුටා ගැනීම 85 පිටුවෙන්
පාර්ලිමේන්තුව සම්බන්ධව පන නැගුණු ප්‍රශ්නය විසදන්නට අධිකරණය සක්‍රියව ක්රියාත්මක වුයේ නැති බවට ඇතැමුන් කියන්නේ එක්කෝ නොදැනුවත්කමටය. නො එසේ නම් දැනගෙන තමන්ගේ වාසියටය.
එහෙත් මෙම කාරණයේදී අධිකරණය ක්රියාත්මක වුයේ එයට ලබා දී ඇති බලයේ සීමාව තුල බවට මිට වඩා සාක්ෂි ඔබට අවැසි නොවෙනු ඇත!
කිසියම් අර්බුදකාරී තත්ත්වයක දී පාර්ලිමේන්තුව විසින් ම තමන්ව විසුරුවා හරින ලෙසට 2/3 න් යෝජනාවක් කරනු ඇතැ යි ඉතාමත්ම කලාතුරකින් සිදු වනු ඇති / සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රායෝගිකව බලාපොරොත්තු විය නොහැකි තැන ඇති කාරණයකි. එවන් අවස්ථාවකදී 2/3 තබා 1/2 ක් වත් සොයා ගැනීමට හැකිවේදැයි සක සහිතය. ( විශේෂයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ යම් අර්බුදයක් ඇතිවූ අවස්ථාවක දී ) ඒ වනාහි සමාගමකට එරෙහි නඩුවක් ගෙන ඒමට සුදුසුම තැනැත්තා සමාගමම බව දක්වන ලද ෆොස් එ. හර්බොටල් රීතිය බදු එකකි.
බහුතර කොටස් හිමියන් විසින් සුළුතර කොටස් හිමියන්ට එරෙහිව කිසියම් වූ අයථා ක්‍රියාවක් හෝ බලය පෑමක් සිදු කරන අවස්ථාවක එයට එරෙහිව සමාගම විසින් ම ප්‍රතිකර්මයක් ගෙන එනවා බදු කාරණයකි. කොටස් හිමියන් ගේ බහුතර මනාපය හෙවත් shareholder democracy යන්න එතන තිබුණත් එය ප්‍රායෝගිකව සිදු නොවන තැන ඇත. ඒ අනුව එවැනි අවස්ථාවක ප්‍රතිකර්මයක් ලබා ගැනීම සඳහා සුළුතර කොටස් හිමියන් ට නීතියෙන් අවකාශය ලබා දිය යුතු ය ( එය නඩු තීරණ නීතිය හරහා ම සහ සමාගම් පනතට අනුව එය සිදුකර ඇත ) ඒ අනුව එවැනි අවස්ථාවක පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට බලතල ජනාධිපතිවරයාට තිබිය යුතුවෙයි. නඩු තීන්දුව අනුව එවැනි බලතල දැන් විවස්තාවේ නැත!
- විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත දෙවරක් පරාද වුවත් පෙරදී මෙන් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ හැකියාව අහිමි කර ඇත.
( ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයට යටත්ව )
මෙය හාස්‍යජනක තත්වයක් යැයි සදහන් කිරීමේ වරදක් නැත. එහි අර්ථය එවන් පාර්ලිමේන්තුවක් වුව වසර හතර හමාරක් ඇදගෙන යා යුතු බව විය යුතුය!
- ජනාධිපතිවරයාට එරෙහි දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් සම්බන්ධ ව පාර්ලිමේන්තුව ක්රියාත්මක වීමේදී යම් සීමිත අවස්ථා වලදී ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට තිබූ හැකියාව අහිමි කර ඇත.
( ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයට යටත්ව )
ජනාධිපතිවරයාට එරෙහි දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් ගෙන ඒමේ දී පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපති වරයාට තිබු සීමිත අවස්ථා තුනම අහිමි කර ඇත. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර බලය දරණ තම පක්ෂයේ / සංධානයේ / ජාතික ආණ්ඩුවේ බලය යම් ආකාරයකින් ඉහළ දමා ගනිමින් ජනතාවගේ ඡන්දයෙන් සෘජුව පත් වන, රටේ ආරක්ෂාව ඇතුලු ජනතාවගේ විධායක බලය ක්රියාත්මක කරනා ජනාධිපතිවරයාව එම පාර්ලිමේන්තු බලය අනිසි ලෙස යොදවා පාලනයකට ලක් කිරීමේ හැකියාව පාර්ලිමේන්තුවට උදා උදා වී ඇත. එය පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැත්ම පැත්තෙන් යහපත් විය හැකි වුවත් ජනතාවගේ පැත්තෙන් කොතරම් යහපත් විය හැකි ද යන්න ප්‍රශ්න කළ හැකි / ප්‍රශ්න කළ යුතු තැන ඇති කාරණයකි!
අවම වශයෙන් 70 (1)(ඇ) ii හෝ ඉතිරි කරන්නට තිබුණි. මන්ද යත් ජනතා ඡන්දයෙන් පත්වෙන ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව අසත්‍ය චෝදනා එල්ලකොට නිරපරාදේ උසාවි ගෙන ගිය පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 150 දෙනා සමග තව දුරටත් යුක්ති සහගතව වැඩ කල හැකිද යන්න ඉතාම සාධාරණ ප්‍රශ්නයක් වන නිසාය !!!
- කොමිෂන් සභා ඇතුළු ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කළ යුතු අනෙකුත් ධූර සදහා ( ත්‍රිවිධ හමුදාපතිවරුන් හැර ) පුද්ගලයින් පත් කිරීමේ දී ඒ සඳහා ජනාධිපතිවරයාට තිබූ පූර්ණ අභිමතය ඉවත් කර ඇත (17 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය නැවත බලාත්මක කිරීමකි.
මෙය බරපතල තත්වයක් නොවේ. තනි අභිමතය නිසා පත්කිරීම් වල ස්වාධිනත්වයට හානි වීමේ ඉඩ වැඩි යැයි සැලකු නිසාවෙන් ඒ වෙනුවට ආදේශ කල ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව ස්වාධීනව ක්රියාත්මක වන තාක් කල් සහ එහි යෝජනා පාරදෘශ්‍යව සහ යුක්තිමත්ව ඉදිරිපත් වනතාක් කල් එහි ක්‍රියාකාරිත්වය ප්‍රශ්න කල යුතුද නැත!
- ස්වකීය අභිමතය අනුව ජාතික වැදගත්කමකින් යුතු කාරණාවක් පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය නොලැබුණත් ජනතාව වෙත යොමු කිරීමට ජනාධිපතිවරයාට තිබූ හැකියාව ඉවත් කර ඇත
( ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයට යටත්ව )
පාර්ලිමේන්තුව යනු ජනතා නියෝජිතයින් තමන්ට ජනතාවගෙන් කතිරය හරහා ලැබුණු ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්රියාත්මක කරනා ස්ථානයයි. ඔවුන් ක්රියාත්මක කරන්නේ නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි. ඒ අනුව ජනතාවට අවශ්‍ය දෑ ජනතා නියෝජිතයින් විසින් සිදු කරන්නේ යැයි උපකල්පනය කිරීම සිදුවේ. එහෙත් යම් හෙයකින් එසේ නොවුනහොත් / යම් කටයුත්තක් පිළිබඳ ව පාර්ලිමේන්තුවට තීරණයක් ගැනීමට නොහැකි තරම් අවස්ථාවක් උදාවුවහොත් / ජාතික වැදගත් කමින් යුතු ප්‍රශ්නයක් පිළිබඳ ජනතා මතය දැන ගැනීමට අවශ්‍ය වුවහොත් එයට අවකාශ තිබිය යුතුවේ. එම අවකාශය ලැබෙන්නේ / ලබාදිය යුත්තේ ජනමතවිචාරණය හරහා ය. එහිදී ජනතාව සෘජුව ම තමන්ගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්රියාත්මක කරන නිසා සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නම් වේ. 19 වන සංශෝධනය අනුව ජනාධිපතිවරයාට ස්වකීය අභිමතය මත ( පාර්ලිමේන්තුව ප්‍රතික්ෂේප කළා වුවත් ) ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථාව ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය නොකරන වෙනත් යම් පනත් කෙටුම්පතක් ජනතාව වෙත කෙළින්ම ඉදිරිපත් කොට ජනතා මතය දැන ගැනීමේ හැකියාව අහිමි කර ඇත. තවත් විදියකින් කිවහොත් සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්රියාත්මක කිරීමේ එක අවස්ථාවක් 19 වන ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින් ජනතාවට අහිමි කර ඇත. ඒ අනුව ඉතිරි වී ඇති තත්වයට අනුව ජනතාවට සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්රියාත්මක කරවීමේ හැකියාව ඇත්තේ ඔවුන් විසින්ම පත් කර ජනතා නියෝජිතයින්ගේ 2/3 අනුමැතිය ලබා දුන හොත් පමණි.
- හදිසි පනත් කෙටුම්පත් ගැසට් නොකර සිටීමේ පෙර තිබූ හැකියාව ඉවත් කර ඇත. ඒ අනුව සම්මත කිරීමට බලාපොරොත්තු වන සෑම පනත් කෙටුම්පතක් ම මහජනයාගේ දැනගැනීම දැන ගැනීම පිනිස ගැසට් පත්‍රයේ පළ කළ යුතු වේ.
- සෑම පනත් කෙටුම්පත් ම න්‍යාය පත්‍රයට ඇතුළු කිරීමට අවම දින හතකට පෙර ගැසට් කළ යුතු ව යන්නෙහි දින 7 දින 14 දක්වා වැඩිකර ඇත.
ඉහත කාරණා දෙක නම් විධායකය සහ ව්‍යවස්ථාදායකය මහජනයා කෙරෙහි ඇති වගකීම වැඩිකිරීම පැත්තෙන් පැහැදිලිවම යහපත් සංශෝධනයන් ය. හොද දේ කවුරුන් ඉදිරිපත් කලද අගය කල යුතුය!
බලය බෙදීමේ සිද්ධාන්තය ( The Doctrine of Separation of Powers ) සැලකූ කල එහි අර්ථය වන්නේ ව්‍යවස්ථාදායකය විධායකය සහ අධිකරණය යන රජයේ ආයතන තුන ව්‍යවස්ථාමය වශයෙන් එකිනෙකට සමාන සහ ( constitutionally equal status ) අනෙකුත් ආයතන වලින් ස්වාධීන, යම් බලතල ප්‍රමාණයක් තනිව ක්රියාත්මක කරන, එකක් අනෙක අභිබවා ක්රියාත්මක නොවෙන ( Should not be in a position to dominate others ) එහෙත් අනිත් ආයතන කෙරෙහි සංවරණ තුලනය ( checks and balances ) පැවැත්විය යුතු ආයතන විය යුතු බවයි.
ඒ අනුව මෙම කරුණට අදාලව සැලකීමේදී පාර්ලිමේන්තුව සිය ව්‍යවස්ථාදායක බලය / කාර්ය පටිපාටිය සම්මත නීතියෙන් බැහැරව ගෙන යන්නේ නම් එනම් බලාතික්‍රමණ ක්‍රියාවක් සිදු කරන්නේ නම් එයට වහා ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකි ආයතනය වන විධායකය/ජනාධිපතිවරයා විසින් ඒ කෙරේ සංවරනය තුලනය පැවැත්වීමට හැකි තත්ත්වක් / බලයක් දරමින් තිබිය යුතුය. 19 වන ආන්ඩුක්‍රම විවස්තා සංශෝධනයට පසුව විධායකයේ ප්‍රධානීයා වන ජනාධිපතිවරයා සිටින්නේ එවැනි තැනක ද ? නඩු තීන්දුව අනුව නම් එවැනි තැනක ජනාධිපතිවරයා ඇති බවක් පෙනෙන්නට නැත!
පාර්ලිමේන්තුව විසින් සිදුකළ හැකි බලාතික්‍රමණ ක්‍රියාවක් වැළැක්වීමට විධායකයට පෙර තිබූ හැකියාව බොහෝ සීමා කර ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. එයට එක්කෝ පාර්ලිමේන්තුවේම 2/3 ඡන්දය අවැසිය. නො එසේ නම් වසර 4 1/2 ක් ගත වන තුරු බලාසිටිය යුතුය. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ බලය, විධායකය අනවශ්‍ය පරිද්දෙන් අභිබවා එය යටපත් කල හැකි තරමට ඉහල ගොස් ඇති තත්ත්වයක් ද පෙනෙන්නට ඇත. එය පාලනයට ලක් කිරීමට අධිකරණය හෝ බලවත් කර නැත. ඒ අනුව පෙර දී විධායක ජනාධිපතිවරයා සිය බලය භාවිතා කිරීම ගැන ප්‍රශ්න කළා සේම මෙම කාරණය ද සාධාරණ ප්‍රශ්න කළ යුතු එකක් බවට පත්ව ඇතුවා නොවේද ...???
මේ අනුව බලය බෙදීමේ න්‍යාය (the doctrine of separation of powers) යටතේ පිළිගන්නා විධායකයේ ව්‍යවස්ථාදායකය සහ අධිකරණය යන පාලන ආයතන තුන සම මට්ටමේ තිබිය යුතුය යන්න 19 වන සංශෝධනය යටතේ කොතරම් වලංගුද යන්න ප්‍රශ්න කළ හැකි සහ කල යුතුද වන තැන ඇත. මන්ද මේ වැනි තත්වයන් මත ප්‍රශ්න මතුවන්නේ සමස්ථ රට පත්තෙන්මය!
පාර්ලිමේන්තු විසුරුවා හැරීම සම්බන්ධ නඩු තීන්දුව සැලකීමේදී ජනාධිපතිවරයා පමණක් නොව සියලුම රජයේ නිලධාරීන්ට අදාළව අභිමතය ක්රියාත්මක කිරීම යන්න නීතියට යටත් ව කළ යුතු ව යන්න දක්වා ඇත. එය ඉතාමත් වැදගත් කාරණයකි. මේ වන විට එය ජනාධිපතිවරයා සම්බන්ධව නම් ඕනෑවටත් වඩා සිදු වී ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. එය පාර්ලිමේන්තුවට ද තරමක් හෝ අදාළ විය යුතුය. මන්ද එයද රටේ පාලන අංගයකි. නොඑසේ නම් 1972, 1 ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව යටතේ සියලු පාලන බලතල ඒකරාශී කර තිබූ ජාතික රාජ්‍ය සභාව නම් බල ව්‍යුහය තරම්ම නැතත් ඒ කිට්ටුවට වර්තමාන පාර්ලිමේන්තුව පැමිණීමේ යම් ඉඩක් ඇත. එය ජනාධිපතිවරයා බලවත් වුවාටද වඩා භයානක විය හැකිය. මන්ද ජනාධිපතිවරයා නම් භාවිතා කරන්නේ තමන්ට ව්‍යවස්ථාවෙන් දී ඇති බලතල පමණි. එහෙත් පාර්ලිමේන්තුවට අවැසි නම් නීති සාදාගෙන ( උදාහරණයක් ලෙසින් මැතිවරණ කල් දමමින් ) පාලනය ගෙන යා හැකි නිසාවෙනි.
එය වැළැක්වීම පිණිස එක්කෝ ජනාධිපතිවරයාගේ භූමිකාවේ ධනාත්මක වෙනසක් සිදු කල යුතුය. නො එසේ නම් බලතුලනය ඇති කල හැකි අනෙක් විදිය එනම් පාර්ලිමේන්තුවේ ක්‍රියාකාරිත්වය අධිකරණයේ ප්‍රශ්න කිරීමේ හැකියාව දැනට වඩා ව්‍යවස්ථානුකූලව වැඩි කළ යුතුව ඇත! විශේෂයෙන් ජනතාවගේ ඡන්දයෙන් පත්වෙන්නාවූ නියෝජිතයින් සිටිනා පාර්ලිමේන්තුවේ ජනතාවට වූ වගකිම වඩ වඩාත් විද්‍යමාන කල යුතුය!
මා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්බන්ධ විශාරදයෙක් නම් නොවේ. එහෙත් සංවරණ තුලනය සමබරව පවත්වා ගැනීමට සහ පාර්ලිමේන්තුවේ පිල් මාරු කලද / කවර පක්ෂ එක්ව සන්ධාන ගැසුවද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ හරයට හානියක් කරන්නට බැරිවන ලෙසින් සංශෝධනයන් අවැසි නම් ඉදිරිපත් කරන්නට හැකිය!
එහෙත් ඒවා බාර ගනීවිද, බාර ගත්තද ක්රියාත්මක කරාවිද යන්න නම් මදක් සැක සහිතය !!!
ඒ අනුව මාගේ නිගමනයන් පහත පරිදි සඳහන් කළ හැකිය!
- 19 වන ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට පසුව ජනාධිපතිවරයා විසින් විධායක බලය භාවිතා කොට නිල තත්වයෙන් සිදු කරනා ක්‍රියා හෝ නොකර හැරීම් ( Act / Omission ) මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් හරහා අභියෝග කිරීමේ හැකියාව ඕනෑම පුරවැසියෙකුට උදාවී ඇත. එහි දී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු ද ඊට ඇතුළත් වේ.
- ජනාධිපතිවරයාට සිය අභිමතයට අගමැතිවරයාව ඉවත් කිරීමේ පෙර තිබූ හැකියාව ඉවත් වී ඇත.
(100% ක් තහවුරු කරගැනීම සඳහා ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයක් අවශ්‍යව ඇත)
- 19 වන සංශෝධනයට පසුව අගමැතිවරයා ධූරය දැරීම අවසන් වන්නේ ,,,
1. මියයෑම,
2. ජනාධිපතිවරයා වෙත ලියනා ලිපියකින් ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීම,
3. අමාත්‍ය මණ්ඩලය ධූර දැරීම නතර වීම,
4. පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් පවත්වා අවසන් වීම,
5. අගමැතිවරයාට එරෙහිව විශ්වාසභංග යෝජනාවක් සම්මත කිරීම.
6. තව දුරටත් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු නොවීම.
7. ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය පාර්ලිමේන්තුව විසින් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම.
8.විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තුවෙන් ප්‍රතික්ෂේප කිරීම.
- අගමැතිවරයාගේ උපදෙස් මත අමාත්‍ය මණ්ඩල සාමාජිකයෙක් හෝ වෙනත් අමාත්‍යවරයෙක් හෝ නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයෙක් ලිපියකින් ඉවත් ඉවත් කිරීමේ හැකියාව ජනාධිපතිවරයාට ඇත.
- පාර්ලිමේන්තුව මුල් වරට රැස්වීමේ දින සිට වසර හතර හමාරක් යන තුරු පාර්ලිමේන්තුවේ නොපැමිණි මන්ත්‍රීවරුන් ද ඇතුළුව තුනෙන් දෙකකින් සම්මත වූ යෝජනාවකින් තොර ව ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය නොහැක. එවැනි යෝජනාවක් ජනාධිපතිවරයාගේ අවශ්‍යතාවයට සම්මත කරගැනීමේ හැකියාවද ඉතා අල්ප නිසාවෙන් සහ පාර්ලිමේන්තුවම එවැනි යෝජනාවක් සම්මත කරගැනිමක් කරනු ඇතැයි සිතීම අසීරු නිසා ප්‍රායෝගිකව බොහෝ දුරට මුල් වරට රැස්වීමෙන් වසර 4 1/2 ක් යන තුරු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවීමක් බලාපොරොත්තු වීම අසීරුය!!!
පාර්ලිමේන්තුව එනම් ව්‍යවස්ථාදායකය කෙරෙහි කෙරෙහි විධායකය විසින් සංවරනය තුලනය පවත්වා ගැනීම සිදු කිරීම බෙහෙවින් අසීරු තත්ත්වයට පත්කර ඇති ආකාරයක් දකින්නට ලැබේ.
එසේ වන්නේ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිවරයාට තිබූ අභිමතය ක්රියාත්මක කිරීමට හැකි කාල සීමාව වසරේ සිට වසර 4 1/2 දක්වා ඉහළ නැංවීමත්, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම සඳහා වූ යෝජනාවක් පාර්ලිමේන්තුව තුළින් ම ගෙනා ආ යුත්තේ සාමාන්‍ය බහුතරයේ සිට 2/3 ක බහුතරයකින් ලෙස දැක්වීම මගිනි.
මෙමගින් පාර්ලිමේන්තුවේ ස්ථාවර පැවැත්ම තහවුරු වන මුත් පාර්ලිමේන්තුවේ ක්‍රියාකාරිත්වය මහජනයා විසින් ප්‍රශ්න කළ යුතු මට්ටමට පත්වූ අවස්ථාවකදී / ජන මතය තවදුරටත් පාර්ලිමේන්තුවෙන් නියෝජනය වීම සිදු නොවෙන තැනට පත්ව එයට විසඳුමක් පාර්ලිමේන්තුවටම ලබා ගැනීමට නොහැකි වූ විට දී එයට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සඳහා යුක්තිසහගත හැකියාවක් ජනාධිපතිවරයාට තිබිය යුතු නොවේද ???
පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම සම්බන්ධ නඩුවේ ගරු නීතිපතිතුමා සහ වගඋත්තරකරුවන් සහ අතිරේක පෙත්සම්කරුවන් ගරු අධිකරණයේ 33(2)(ඇ) 62(2) අනුසාරයෙන් මතු කළේ මේ කාරණය යි. 2002 දී මෙවැනිම කාරණයකදී ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීන්දු කර තිබුණේ මෙලෙස ජනාධිපතිවරයා සතු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා ලීමේ බලය සංවරණය තුලනය පවත්වා ගැනීම පැත්තෙන් ඉතා වැදගත් සාධකයක් නිසා එම හැකියාව සැලකිය යුතු ලෙසින් අඩු කරන්නේ නම් එය විධායක බලය සෝදාපාලුවට ලක්වීමක් ( erosion of the executive power ) බවත් එහි යම් සීමාවක් ඉක්මවා යන්නේ නම් එහිදී ජනතා අනුමැතිය හිමිවිය යුතු බවය.
කෙසේ නමුත් මේ කාරණය 2015 දී 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට අදාළ නඩුවේදී සාකච්ඡා වුවාද යන්න පැහැදිලි නැතත් නඩු තීන්දුවේ ඒ සම්බන්ධ සදහනක් නැත! 16. ක් ලෙස සදහන් සංශෝධන අතරේ පාර්ලිමේන්තුව සම්බන්ධව ඇත්තේ 11. එහි ධුර කාලය අඩු කිරීම සම්බන්ධව සහ 12. වාර අවසාන කිරීම ( prorogation ) සම්බන්ධවය.
2002 දී නඩුවේ සාකච්ඡා කර ඇති කාරණයේදී ජනාධිපතිවරයා විසින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ කාලය වසර 3 කට එහා දික් කරන්නේ නම් ජනමතවිචාරණයක අවශ්‍යතාවය ගෙන හැර දක්වා තිබීමේදී එය යෝජනා කොට තිබී ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයා පත්වූ දේශපාලන පක්ෂයෙන් නොවන පක්ෂයකින් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය පත්ව තිබියදිය. නමුත් මෙම 19 වන සංශෝධනයෙදී එවන් කාරණයක් දක්වා නැති නිසා 2015 දී ව්‍යවස්තානුකුල බව තීරණය කල 19 වන සංශෝධන කෙටුම්පතට අදාලව එය විශේෂ වැදගත් තැනක් නොගත්තා විය හැකිය.
සත් පුද්ගල විනිශ්චය සභාවක් දුන් තින්දුවක බැදීම තවත් සත් පුද්ගල විනිශ්චය සභාවකට ඇත. එහෙත් එසේ වන්නේ පෙර පැවති තත්වයේ / සිද්ධිමය කරුණුම ඇතුලත් නඩුවක් වර්තමානයේද පැමිණ ඇත්නම් පමණි. එසේ නොවන්නේ නම් ඒ නඩුව මෙම නඩුවේ කරුණු වලින් වෙනස් කොට දක්වමින් ( distinguishing ) ඒ තීන්දුවේන බැදීමේන බැහැර විය හැකිය. සිද්ධිමය කරුණු සමාන නැත්නම් පෙර නඩු තීන්දුව කොතරම් හොද එකක් වුවත් එයින් වර්තමානයේ බදෙන්නටද නොහැකිය. මන්ද එය නීතියට පටහැනි වන නිසාවෙනි.
එසේම එකී කාරණය වගඋත්තරකරුවන් / අතිරේක පෙත්සම්කරුවන් වෙනුවෙන් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම පිළබද නඩුවේදී ද මතු කලත් එයට පෙත්සම්කරුවන් වෙනුවෙන් විරෝධය පල කරමින් කියා සිටියේ එය මෙම නඩුවට අදාළ නොවෙන බවය. ගරු විනිසුරුතුම්න්ලා ඒ කාරණය ගැන නඩු තීන්දුවේ මෙසේ දක්වා තිබේ. (අංක 02)
මුලින් ඇත්තේ එයට පෙර ඡේදයයි.
// The added Respondents have also submitted that following the introduction of the second paragraph of Article 70 (1) by the 19th Amendment and the deletion of the powers vested in the President under Article 70 (1) of the 1978 Constitution to dissolve Parliament on the rejection of a statement of Government Policy following the completion of the first Session of Parliament or following the rejection of two consecutive Appropriation Bills [Article 70 (1) (b) and Article 70 (1) (d) of the 1978 Constitution], the framers of the 19th Amendment realized that it was inadvisable to render the President unable to dissolve Parliament for four and half years even in such situations where it was evident that Parliament was dysfunctional. They contend that Article 33 (2) (c) was intentionally inserted by the 19th Amendment as a new provision to preserve with the President a power to dissolve Parliament at any time and at his sole discretion irrespective of the confines of Article 70 (1).
අංක 02 ;- We see nothing on the face of Article 33 (2) (c) or in the Determination of this Court IN RE THE 19TH AMENDMENT [2015] [SC SD 04/2015] which supports that view. That submission is hypothetical and cannot be accepted.
In any event, following the 19th Amendment, Article 70 (1) and Article 33 (2) (c) must be read and understood as they now appear in the Constitution. The Court cannot dispute or review these provisions. The Court is expressly prohibited from doing so by Article 80(3) which states that “Where a Bill becomes law upon the certificate of the President or the Speaker, as the case may be being endorsed thereon, no court or tribunal shall inquire into, pronounce upon or in any manner call in question, the validity of such Act on any ground whatsoever.” That restriction was clearly declared by this Court in GAMAGE vs. PERERA (supra) which was cited earlier // - උපුටා ගැනීම තීන්දුවේ 73 පිටුවෙන්
// ... It has been said by some of the added Respondents that refusing the Petitioners‘ applications will enable a General Election to be held in pursuance of the Proclamation marked ―P1‖ and, therefore, justified because it will give effect to the franchise of the people. That submission is not correct. Giving effect to the franchise of the people is not achieved by the Court permitting a General Election held consequent to a dissolution of Parliament which has been effected contrary to the provision of the Constitution. Such a General Election will be unlawfully held and its result will be open to question. A General Election will be valid only if it is lawfully held. Thus, a General Election held consequent to a dissolution of Parliament which has been done contrary to the provisions of the Constitution will not be a true exercise of the franchise of the people.
Some of the added Respondents have submitted that the prevailing circumstances require that a General Election be held and that the Court should permit a General Election to be held. The Court cannot be motivated by those considerations which are inevitably tinged with political considerations and other issues outside the scope of the task before us, which is determining the constitutional validity of the Proclamation marked ―P1‖. In any event, it appears to me that, there is ample provision in the second paragraph of Article 70 (1) for Parliament, which is under a duty to act in accordance with the will of people, to take steps to have a lawful General Election where it considers it necessary to do so ... // - උපුටා ගැනීම 85 පිටුවෙන්
පාර්ලිමේන්තුව සම්බන්ධව පන නැගුණු ප්‍රශ්නය විසදන්නට අධිකරණය සක්‍රියව ක්රියාත්මක වුයේ නැති බවට ඇතැමුන් කියන්නේ එක්කෝ නොදැනුවත්කමටය. නො එසේ නම් දැනගෙන තමන්ගේ වාසියටය.
එහෙත් මෙම කාරණයේදී අධිකරණය ක්රියාත්මක වුයේ එයට ලබා දී ඇති බලයේ සීමාව තුල බවට මිට වඩා සාක්ෂි ඔබට අවැසි නොවෙනු ඇත!
කිසියම් අර්බුදකාරී තත්ත්වයක දී පාර්ලිමේන්තුව විසින් ම තමන්ව විසුරුවා හරින ලෙසට 2/3 න් යෝජනාවක් කරනු ඇතැ යි ඉතාමත්ම කලාතුරකින් සිදු වනු ඇති / සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රායෝගිකව බලාපොරොත්තු විය නොහැකි තැන ඇති කාරණයකි. එවන් අවස්ථාවකදී 2/3 තබා 1/2 ක් වත් සොයා ගැනීමට හැකිවේදැයි සක සහිතය. ( විශේෂයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ යම් අර්බුදයක් ඇතිවූ අවස්ථාවක දී ) ඒ වනාහි සමාගමකට එරෙහි නඩුවක් ගෙන ඒමට සුදුසුම තැනැත්තා සමාගමම බව දක්වන ලද ෆොස් එ. හර්බොටල් රීතිය බදු එකකි.
බහුතර කොටස් හිමියන් විසින් සුළුතර කොටස් හිමියන්ට එරෙහිව කිසියම් වූ අයථා ක්‍රියාවක් හෝ බලය පෑමක් සිදු කරන අවස්ථාවක එයට එරෙහිව සමාගම විසින් ම ප්‍රතිකර්මයක් ගෙන එනවා බදු කාරණයකි. කොටස් හිමියන් ගේ බහුතර මනාපය හෙවත් shareholder democracy යන්න එතන තිබුණත් එය ප්‍රායෝගිකව සිදු නොවන තැන ඇත. ඒ අනුව එවැනි අවස්ථාවක ප්‍රතිකර්මයක් ලබා ගැනීම සඳහා සුළුතර කොටස් හිමියන් ට නීතියෙන් අවකාශය ලබා දිය යුතු ය ( එය නඩු තීරණ නීතිය හරහා ම සහ සමාගම් පනතට අනුව එය සිදුකර ඇත ) ඒ අනුව එවැනි අවස්ථාවක පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට බලතල ජනාධිපතිවරයාට තිබිය යුතුවෙයි. නඩු තීන්දුව අනුව එවැනි බලතල දැන් විවස්තාවේ නැත!
- විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත දෙවරක් පරාද වුවත් පෙරදී මෙන් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ හැකියාව අහිමි කර ඇත.
( ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයට යටත්ව )
මෙය හාස්‍යජනක තත්වයක් යැයි සදහන් කිරීමේ වරදක් නැත. එහි අර්ථය එවන් පාර්ලිමේන්තුවක් වුව වසර හතර හමාරක් ඇදගෙන යා යුතු බව විය යුතුය!
- ජනාධිපතිවරයාට එරෙහි දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් සම්බන්ධ ව පාර්ලිමේන්තුව ක්රියාත්මක වීමේදී යම් සීමිත අවස්ථා වලදී ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට තිබූ හැකියාව අහිමි කර ඇත.
( ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයට යටත්ව )
ජනාධිපතිවරයාට එරෙහි දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් ගෙන ඒමේ දී පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපති වරයාට තිබු සීමිත අවස්ථා තුනම අහිමි කර ඇත. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර බලය දරණ තම පක්ෂයේ / සංධානයේ / ජාතික ආණ්ඩුවේ බලය යම් ආකාරයකින් ඉහළ දමා ගනිමින් ජනතාවගේ ඡන්දයෙන් සෘජුව පත් වන, රටේ ආරක්ෂාව ඇතුලු ජනතාවගේ විධායක බලය ක්රියාත්මක කරනා ජනාධිපතිවරයාව එම පාර්ලිමේන්තු බලය අනිසි ලෙස යොදවා පාලනයකට ලක් කිරීමේ හැකියාව පාර්ලිමේන්තුවට උදා උදා වී ඇත. එය පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැත්ම පැත්තෙන් යහපත් විය හැකි වුවත් ජනතාවගේ පැත්තෙන් කොතරම් යහපත් විය හැකි ද යන්න ප්‍රශ්න කළ හැකි / ප්‍රශ්න කළ යුතු තැන ඇති කාරණයකි!
අවම වශයෙන් 70 (1)(ඇ) ii හෝ ඉතිරි කරන්නට තිබුණි. මන්ද යත් ජනතා ඡන්දයෙන් පත්වෙන ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව අසත්‍ය චෝදනා එල්ලකොට නිරපරාදේ උසාවි ගෙන ගිය පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 150 දෙනා සමග තව දුරටත් යුක්ති සහගතව වැඩ කල හැකිද යන්න ඉතාම සාධාරණ ප්‍රශ්නයක් වන නිසාය !!!
- කොමිෂන් සභා ඇතුළු ජනාධිපතිවරයා විසින් පත් කළ යුතු අනෙකුත් ධූර සදහා ( ත්‍රිවිධ හමුදාපතිවරුන් හැර ) පුද්ගලයින් පත් කිරීමේ දී ඒ සඳහා ජනාධිපතිවරයාට තිබූ පූර්ණ අභිමතය ඉවත් කර ඇත (17 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය නැවත බලාත්මක කිරීමකි.
මෙය බරපතල තත්වයක් නොවේ. තනි අභිමතය නිසා පත්කිරීම් වල ස්වාධිනත්වයට හානි වීමේ ඉඩ වැඩි යැයි සැලකු නිසාවෙන් ඒ වෙනුවට ආදේශ කල ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව ස්වාධීනව ක්රියාත්මක වන තාක් කල් සහ එහි යෝජනා පාරදෘශ්‍යව සහ යුක්තිමත්ව ඉදිරිපත් වනතාක් කල් එහි ක්‍රියාකාරිත්වය ප්‍රශ්න කල යුතුද නැත!
- ස්වකීය අභිමතය අනුව ජාතික වැදගත්කමකින් යුතු කාරණාවක් පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය නොලැබුණත් ජනතාව වෙත යොමු කිරීමට ජනාධිපතිවරයාට තිබූ හැකියාව ඉවත් කර ඇත
( ගරු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අර්ථ නිරූපණයට යටත්ව )
පාර්ලිමේන්තුව යනු ජනතා නියෝජිතයින් තමන්ට ජනතාවගෙන් කතිරය හරහා ලැබුණු ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්රියාත්මක කරනා ස්ථානයයි. ඔවුන් ක්රියාත්මක කරන්නේ නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි. ඒ අනුව ජනතාවට අවශ්‍ය දෑ ජනතා නියෝජිතයින් විසින් සිදු කරන්නේ යැයි උපකල්පනය කිරීම සිදුවේ. එහෙත් යම් හෙයකින් එසේ නොවුනහොත් / යම් කටයුත්තක් පිළිබඳ ව පාර්ලිමේන්තුවට තීරණයක් ගැනීමට නොහැකි තරම් අවස්ථාවක් උදාවුවහොත් / ජාතික වැදගත් කමින් යුතු ප්‍රශ්නයක් පිළිබඳ ජනතා මතය දැන ගැනීමට අවශ්‍ය වුවහොත් එයට අවකාශ තිබිය යුතුවේ. එම අවකාශය ලැබෙන්නේ / ලබාදිය යුත්තේ ජනමතවිචාරණය හරහා ය. එහිදී ජනතාව සෘජුව ම තමන්ගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්රියාත්මක කරන නිසා සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නම් වේ. 19 වන සංශෝධනය අනුව ජනාධිපතිවරයාට ස්වකීය අභිමතය මත ( පාර්ලිමේන්තුව ප්‍රතික්ෂේප කළා වුවත් ) ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථාව ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය නොකරන වෙනත් යම් පනත් කෙටුම්පතක් ජනතාව වෙත කෙළින්ම ඉදිරිපත් කොට ජනතා මතය දැන ගැනීමේ හැකියාව අහිමි කර ඇත. තවත් විදියකින් කිවහොත් සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්රියාත්මක කිරීමේ එක අවස්ථාවක් 19 වන ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින් ජනතාවට අහිමි කර ඇත. ඒ අනුව ඉතිරි වී ඇති තත්වයට අනුව ජනතාවට සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්රියාත්මක කරවීමේ හැකියාව ඇත්තේ ඔවුන් විසින්ම පත් කර ජනතා නියෝජිතයින්ගේ 2/3 අනුමැතිය ලබා දුන හොත් පමණි.
- හදිසි පනත් කෙටුම්පත් ගැසට් නොකර සිටීමේ පෙර තිබූ හැකියාව ඉවත් කර ඇත. ඒ අනුව සම්මත කිරීමට බලාපොරොත්තු වන සෑම පනත් කෙටුම්පතක් ම මහජනයාගේ දැනගැනීම දැන ගැනීම පිනිස ගැසට් පත්‍රයේ පළ කළ යුතු වේ.
- සෑම පනත් කෙටුම්පත් ම න්‍යාය පත්‍රයට ඇතුළු කිරීමට අවම දින හතකට පෙර ගැසට් කළ යුතු ව යන්නෙහි දින 7 දින 14 දක්වා වැඩිකර ඇත.
ඉහත කාරණා දෙක නම් විධායකය සහ ව්‍යවස්ථාදායකය මහජනයා කෙරෙහි ඇති වගකීම වැඩිකිරීම පැත්තෙන් පැහැදිලිවම යහපත් සංශෝධනයන් ය. හොද දේ කවුරුන් ඉදිරිපත් කලද අගය කල යුතුය!
බලය බෙදීමේ සිද්ධාන්තය ( The Doctrine of Separation of Powers ) සැලකූ කල එහි අර්ථය වන්නේ ව්‍යවස්ථාදායකය විධායකය සහ අධිකරණය යන රජයේ ආයතන තුන ව්‍යවස්ථාමය වශයෙන් එකිනෙකට සමාන සහ ( constitutionally equal status ) අනෙකුත් ආයතන වලින් ස්වාධීන, යම් බලතල ප්‍රමාණයක් තනිව ක්රියාත්මක කරන, එකක් අනෙක අභිබවා ක්රියාත්මක නොවෙන ( Should not be in a position to dominate others ) එහෙත් අනිත් ආයතන කෙරෙහි සංවරණ තුලනය ( checks and balances ) පැවැත්විය යුතු ආයතන විය යුතු බවයි.
ඒ අනුව මෙම කරුණට අදාලව සැලකීමේදී පාර්ලිමේන්තුව සිය ව්‍යවස්ථාදායක බලය / කාර්ය පටිපාටිය සම්මත නීතියෙන් බැහැරව ගෙන යන්නේ නම් එනම් බලාතික්‍රමණ ක්‍රියාවක් සිදු කරන්නේ නම් එයට වහා ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකි ආයතනය වන විධායකය/ජනාධිපතිවරයා විසින් ඒ කෙරේ සංවරනය තුලනය පැවැත්වීමට හැකි තත්ත්වක් / බලයක් දරමින් තිබිය යුතුය. 19 වන ආන්ඩුක්‍රම විවස්තා සංශෝධනයට පසුව විධායකයේ ප්‍රධානීයා වන ජනාධිපතිවරයා සිටින්නේ එවැනි තැනක ද ? නඩු තීන්දුව අනුව නම් එවැනි තැනක ජනාධිපතිවරයා ඇති බවක් පෙනෙන්නට නැත!
පාර්ලිමේන්තුව විසින් සිදුකළ හැකි බලාතික්‍රමණ ක්‍රියාවක් වැළැක්වීමට විධායකයට පෙර තිබූ හැකියාව බොහෝ සීමා කර ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. එයට එක්කෝ පාර්ලිමේන්තුවේම 2/3 ඡන්දය අවැසිය. නො එසේ නම් වසර 4 1/2 ක් ගත වන තුරු බලාසිටිය යුතුය. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ බලය, විධායකය අනවශ්‍ය පරිද්දෙන් අභිබවා එය යටපත් කල හැකි තරමට ඉහල ගොස් ඇති තත්ත්වයක් ද පෙනෙන්නට ඇත. එය පාලනයට ලක් කිරීමට අධිකරණය හෝ බලවත් කර නැත. ඒ අනුව පෙර දී විධායක ජනාධිපතිවරයා සිය බලය භාවිතා කිරීම ගැන ප්‍රශ්න කළා සේම මෙම කාරණය ද සාධාරණ ප්‍රශ්න කළ යුතු එකක් බවට පත්ව ඇතුවා නොවේද ...???
මේ අනුව බලය බෙදීමේ න්‍යාය (the doctrine of separation of powers) යටතේ පිළිගන්නා විධායකයේ ව්‍යවස්ථාදායකය සහ අධිකරණය යන පාලන ආයතන තුන සම මට්ටමේ තිබිය යුතුය යන්න 19 වන සංශෝධනය යටතේ කොතරම් වලංගුද යන්න ප්‍රශ්න කළ හැකි සහ කල යුතුද වන තැන ඇත. මන්ද මේ වැනි තත්වයන් මත ප්‍රශ්න මතුවන්නේ සමස්ථ රට පත්තෙන්මය!
පාර්ලිමේන්තු විසුරුවා හැරීම සම්බන්ධ නඩු තීන්දුව සැලකීමේදී ජනාධිපතිවරයා පමණක් නොව සියලුම රජයේ නිලධාරීන්ට අදාළව අභිමතය ක්රියාත්මක කිරීම යන්න නීතියට යටත් ව කළ යුතු ව යන්න දක්වා ඇත. එය ඉතාමත් වැදගත් කාරණයකි. මේ වන විට එය ජනාධිපතිවරයා සම්බන්ධව නම් ඕනෑවටත් වඩා සිදු වී ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. එය පාර්ලිමේන්තුවට ද තරමක් හෝ අදාළ විය යුතුය. මන්ද එයද රටේ පාලන අංගයකි. නොඑසේ නම් 1972, 1 ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව යටතේ සියලු පාලන බලතල ඒකරාශී කර තිබූ ජාතික රාජ්‍ය සභාව නම් බල ව්‍යුහය තරම්ම නැතත් ඒ කිට්ටුවට වර්තමාන පාර්ලිමේන්තුව පැමිණීමේ යම් ඉඩක් ඇත. එය ජනාධිපතිවරයා බලවත් වුවාටද වඩා භයානක විය හැකිය. මන්ද ජනාධිපතිවරයා නම් භාවිතා කරන්නේ තමන්ට ව්‍යවස්ථාවෙන් දී ඇති බලතල පමණි. එහෙත් පාර්ලිමේන්තුවට අවැසි නම් නීති සාදාගෙන ( උදාහරණයක් ලෙසින් මැතිවරණ කල් දමමින් ) පාලනය ගෙන යා හැකි නිසාවෙනි.
එය වැළැක්වීම පිණිස එක්කෝ ජනාධිපතිවරයාගේ භූමිකාවේ ධනාත්මක වෙනසක් සිදු කල යුතුය. නො එසේ නම් බලතුලනය ඇති කල හැකි අනෙක් විදිය එනම් පාර්ලිමේන්තුවේ ක්‍රියාකාරිත්වය අධිකරණයේ ප්‍රශ්න කිරීමේ හැකියාව දැනට වඩා ව්‍යවස්ථානුකූලව වැඩි කළ යුතුව ඇත! විශේෂයෙන් ජනතාවගේ ඡන්දයෙන් පත්වෙන්නාවූ නියෝජිතයින් සිටිනා පාර්ලිමේන්තුවේ ජනතාවට වූ වගකිම වඩ වඩාත් විද්‍යමාන කල යුතුය!
මා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්බන්ධ විශාරදයෙක් නම් නොවේ. එහෙත් සංවරණ තුලනය සමබරව පවත්වා ගැනීමට සහ පාර්ලිමේන්තුවේ පිල් මාරු කලද / කවර පක්ෂ එක්ව සන්ධාන ගැසුවද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ හරයට හානියක් කරන්නට බැරිවන ලෙසින් සංශෝධනයන් අවැසි නම් ඉදිරිපත් කරන්නට හැකිය!
එහෙත් ඒවා බාර ගනීවිද, බාර ගත්තද ක්රියාත්මක කරාවිද යන්න නම් මදක් සැක සහිතය !!!
No comments:
Post a Comment